Cholesterol to związek tłuszczowy występujący w tłuszczach zwierzęcych. Zbyt duża jego wartość we krwi nie skutkuje gorszym samopoczuciem, a raczej związana jest z ryzykiem zapadalności na różne choroby, jak: miażdżyca, wieńcówka, czy zawał. Odpowiedzialny jest za produkcję hormonów płciowych i antystresowych, uczestniczy w trawieniu pokarmów oraz pomaga przyswajać witaminę D. Cholesterol nie rozpuszcza się ani w wodzie ani we krwi, a żeby mógł się swobodnie poruszać, łączy się z cząsteczkami białka tworząc lipoproteiny. Jedne zawieraja więcej tłuszczu, a mniej białka, tworząc złą frakcję cholesterolu - LDL lub odwrotnie tworząc dobrą frakcję - HDL.

Nazwy takie wiążą się ściśle z właściwościami poszczególnych frakcji:

LDL - powstaje w wątrobie; gdy organizm produkuje zbyt dużo cholesterolu lub za dużo pochłania go z pożywienia, więcej niż komórki mogą pobrać, we krwi krąży za dużo cząsteczek LDL, a ich nadmiar odkłada się w naczyniach krwionośnych, tworząc blaszki miażdżycowe, które przyczyniają się do choroby wieńcowej.

HDL - stanowi funkcję ochronną naczyń krwionośnych; zbiera z krwi niewykorzystany cholesterol i transportuje go z powrotem do wątroby, gdzie jest rozkładany i wydalany z organizmu.

W skutecznej walce z cholesterolm należy w jadłospisie ograniczyć tłuszcze zwierzęce, takie jak: mięso wieprzowe, pasztety, pordoby, parówki, salcesony, smalec, słonina, masło, tłuste mleko, tłuste sery białe oraz żółte, serki topione. Stosuj zamienniki: mleko 1,5%, zamiast śmietany - jogurt, masła - margaryna zawierająca sterole roślinne, jedz głównie chude mięsa jak drób, cielęcina, czy ryby nawet te tłuste, które zawierają kwasy omega 3, podwyższające m. in. poziom dobrej frakcji HDL. Wybieraj warzywa i owoce - zawierają one witaminy i składniki mineralne oraz błonnik, który wchłania tłuszcze, obniżając tym samym poziom cholesterolu.

Normy dla stężenia cholesterolu całkowitego we krwi są następujące:

• Norma: < 200 mg/dl (< 5,2 mmol/l),
• Poziom podwyższony: 200-250 mg/dl (5,1-6,5 mmol/l),
• Poziom znacznie podwyższony: > 250 mg/dl (>6,5 mmol/l).

Normy dla stężenia "dobrego" i "złego" cholesterolu są następujące:

• HDL ("dobry" cholesterol) - wyższe wartości stanowią lepszy wynik,
  • Norma u mężczyzn 35-70 mg/dl (0,9-1,8 mmol/l),
  • Norma u kobiet 40-80 mg/dl (1,0-2,1 mmol/l),
• LDL ("zły" cholesterol) - niższe wartości stanowią lepszy wynik,
  • Norma: < 135 mg/dl (< 3,5 mmol/l),
  • Poziom podwyższony: 135-155 mg/dl (3,5-4,0 mmol/l),
  • Poziom znacznie podwyższony: > 155 mg/dl (> 4,0 mmol/l).